โรคเก้าท์ [GOUT]

โรคเก้าท์เป็นโรคที่เกิดจากการตก ผลึกของกรดยูริคในเนื้อเยื่อและข้อต่าง ๆ เรามักจะพบในกลุ่มของผู้ที่กินดีอยู่ดี นอกจากนี้อาจจะพบในผู้ป่วยเพศหญิงวัยหมดประจำ เดือน ซึ่งมักจะมีระดับของกรดยูริคสูงในเลือด ภาวะที่ มีกรดยูริคสูงในเลือดไม่ใช่โรคเก้าท์แต่เรียก ว่า "Hyperuricemia" จากการศึกษาพบว่าในประชากรทั่ว ๆ ไป ไม่มีอาการปวดข้อ พบภาวะ Hyperuricemia นี้ได้ถึง 5 - 13 % นอกจากนั้นยังพบว่าผู้ มีภาวะนี้จะเกิดอาการของโรคเก้าท์ได้น้อย กว่า1 ใน 5 คน การที่มีภาวะ Hyperuricemiaอาจจะเกิด ได้จากการรับประทานอาหารที่มีสารที่ทำให้ เกิดกรดยูริคสูง เช่น สัตว์ปีก เครื่องในสัตว์ เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ และผัก อ่อน ๆ ทั้งหลาย สำหรับอาหารไทย พบในผักที่รับ ประทานกับน้ำพริก เป็นต้น
มีปัจจัยทางด้านพันธุกรรมและสภาวะแวด ล้อมหลายประการที่เกี่ยวข้องตั้งแต่ การผลิต จนถึงการขับถ่ายกรดยูริค เช่น น้ำหนักตัว ของผู้ป่วย ลักษณะความเป็นอยู่ อาหารการกิน ความเข้มข้นของ เลือด เป็นต้น ประวัติการเกิดโรคเก้าท์ในครอบครัวพบ ได้ประมาณ 20 %
อาการแสดงของโรคเก้าท์ แบ่งได้ 3 แบบ คือ
1. ข้ออักเสบ มักพบที่บริเวณนิ้วหัวแม่เท้า นอกจากนี้ยังพบบริเวณข้อ อื่น ๆ ของเท้าได้บริเวณมือและแขน พบได้น้อยกว่า อาการแสดงครั้งแรกมักจะเป็นตอนกลางคืน บริเวณที่อักเสบจะมีอาการปวด บวม แดง และร้อนคล้าย ๆ กับจะเป็นหนอง มักจะมี ไข้ร่วมด้วย และอาจจะมีอาการหนาวสั่น อาการอักเสบอาจจะเป็น มากจนทำให้เดินไม่ได้ แต่ถ้าผู้ป่วยได้รับการพักและ ยกส่วนอักเสบให้ สูง ก็อาจจะหายได้เองประมาณ 3 - 10 วัน โดยไม่ ต้องรับประทานยาเลยก็ได้ หลังอาการอักเสบทุเลา ผิวหนังบริเวณที่เคยอักเสบอาจลอกเป็น แผ่น คล้ายกับหายเป็นหนอง สาเหตุที่เกี่ยวข้องและอาจเป็น ตัวกระตุ้นทำให้เกิดข้ออักเสบคือ
ก. การได้รับบาดเจ็บ อุบัติเหตุที่บริเวณนั้น ๆ และเนื่องจากอาการของข้ออักเสบ มักจะเกิด ในข้อบริเวณเท้าดังได้กล่าวข้างต้น บางครั้งเพียงแต่ไปเดินหรือวิ่ง ผู้ป่วยไม่ได้ไป รับอุบัติเหตุหรือบาดเจ็บมา มีการออกกำลังกายมากเกินไปเท่านั้น ก็อาจเกิดอาการข้ออักเสบได้
ข. การได้รับยาบางประเภท
ค. การรับประทานอาหารที่มีกรดยู ริคสูง หรือดื่มเครื่องดื่มประเภทแอลกอฮอล์
ง. อาการอักเสบซึ่งร่วมกับ การเจ็บป่วยบางอย่าง
จ.อาการอักเสบของข้อ หลังจากการผ่าตัดในบริเวณอื่น ซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับข้อนั้น ๆ
2.การเป็นก้อนเนื้อจากโรค เก้าท์ [ TOPHUS ] ก้อนเนื้อนี้เป็น การรวมตัวกันของเกลือกรดยูริคซึ่งมักจะพบได้หลัง จากที่ผู้ป่วยมีอาการข้ออักเสบครั้งแรกมาแล้วเป็น เวลานาน โดยทั่ว ๆ ไปประมาณ 10 ปี มักจะพบก้อนเนื้อ นี้ได้บริเวณหลังข้อศอก ที่บริเวณเส้นเอ็นร้อยหวาย ที่บริเวณมือทั้งหลัง มือและฝ่ามือ ที่บริเวณติ่งหู เป็นต้น บางครั้งก้อนเนื้อนี้จะ แตกออก และมีน้ำสีขาวข้นลักษณะเหมือนยาสีฟันไหลออก มา ซึ่งในการรักษาตัวเมื่อเกิดกรณีนี้ขึ้น คือการให้ ยารักษาแผล ป้องกันการติดเชื้อ และบางครั้งอาจจะต้องทำ การผ่าตัดรักษาเลย
3. โรคเก้าท์ที่เกี่ยวข้องกับ ไต อาจจะพบภาวะการขับโปรตีนทางปัสสาวะ ร่วมกับภาวะความ ดันโลหิตสูงในโรคไตที่เกี่ยวข้องกับโรคเก้าท์ได้ ในกรณีที่โรคทวีความรุนแรงขึ้น อาจพบ ว่าเป็นโรคนิ่วในไต ไตอักเสบอย่างรุนแรง ความดันโลหิตสูงมาก อุบัติการของการเป็นนิ่วในระบบทางเดินปัสสาวะจะ มีสูงในผู้ป่วยโรคเก้าท์
โรคแทรกซ้อนจากโรค เก้าท์
ในรายที่เป็นโรคเก้าท์อยู่เป็นเวลา นาน ๆ โดยเฉพาะรายที่ไม่ได้รับการรักษาอย่างถูก ต้องอาจจะนำไปสู่ภาวะผิดปกติ เช่น
เบาหวาน
โรคหลอดเลือดแข็งตัว ซึ่งถ้าเป็นในบริเวณหัวใจ หรือสมองก็จะทำให้เกิดอันตรายได้มาก
โรคความดันโลหิตสูง
โรคไตชนิดต่าง ๆ
การรักษา
ส่วนสำคัญที่สุดในการรักษาคือ การให้ความรู้เรื่องโรคเก้าท์ต่อผู้ป่วยและ ญาติที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้เพื่อป้องกันหรือชะลอไม่ให้เกิดข้ออักเสบขึ้นบ่อย ๆ หรือเกิดก้อนเนื้อจากโรคเก้าท์ [ Tophus ]
ก. การปฏิบัติตัว โดยการเปลี่ยนกิจวัตรประจำ ที่เป็นสาเหตุให้เกิดข้ออักเสบ เช่น การรับ ประทานอาหารที่มีสารกรดยูริคสูง การดื่มเครื่องดื่มประเภทแอลกอฮอล์ การออกกำลัง กาย บางประเภท การลดน้ำหนัก ซึ่งจะทำให้ลดระดับเกลือก รดยูริคในเลือด หรือการงดใช้ยาบางประเภทที่ทำให้ข้ออักเสบได้บ่อย
ข.การให้ยา เช่น ยาลดอาการอักเสบ
ค.การให้ยาเพื่อเร่งการขับ ถ่ายเกลือกรดยูริค ออกทางปัสสาวะ
ง.การให้ยาที่ลดการสร้างเกลือก รดยูริคในร่างกาย
ยาตามข้อ ก. และ ง. จะทำให้ระดับเกลือก รดยูริคในเลือดลดลง ทำให้อุบัติการการเกิดข้ออักเสบจะลดลง
พลตรี นายแพทย์ชู ศักดิ์ สุวรรณศิริกุล